دومین همایش بین المللی ابن هیثم و نور در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه 28 و 29 فروردین ماه 98، در دانشگاه شهید باهنر کرمان برگزار گردید.
این همایش در روز چهارشنبه 28 فروردین ماه 98، با حضور دکتر علی اکبر ولایتی رئیس همایش، دکتر محمد علی طاهر رئیس دانشگاه شهید باهنر کرمان، دکتر فدائی استاندار کرمان، دکتر محمد مهدی زاهدی نمایند مردم کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی، حجت الاسلام والمسلمین علیمرادی نمایند مردم کرمان در مجلس خبرگان رهبری، جمعی از مسئولان استانی و کشوری در تالار وحدت دانشگاه شهید باهنر کرمان آغاز به کار کرد.
دکتر علی ایرانمنش دبیر علمی همایش بین المللی ابن هیثم و نور گفت: سال 2015 به افتخار یک دانشمند مسلمان، «سال جهانی نور» نامگذاری شد و پس از آن اولین همایش ابن هیثم در دانشگاه شهیدباهنر کرمان به‌صورت مطلوب برگزار و باعث شد کمیته فرهنگ و تمدن شورای انقلاب فرهنگی تصمیم بگیرد که دبیرخانه دائمی این همایش در دانشگاه شهید باهنر کرمان تاسیس شود. وی افزود: اساس‌نامه این دبیرخانه در سال 95 به تصویب این کمیته رسید و یکی از اهداف این دبیرخانه، برگزاری همایش‌های معتبر و مرتبط با ابن هیثم است که دومین همایش در روزهای 28 و29 فروردین 98 مصوب شد.
دکتر ولایتی رئیس همایش، در این مراسم در سخنانی با اشاره به جایگاه این شخصیت بزرگ اسلامی و با توجه به نام کامل این دانشمند مسلمان یعنی '' ابوعلی حسن بن حسن بن هیثم'' که در بصره به دنیا آمده و در قاهره از دنیا رفته است گفت: آن روز بصره تحت حکومت آل بویه بود و شیعه بودن او را از نام و کنیه اش به روشنی می توان یافت و تمامی آثار او نیز با حمایت خلفای شیعه فاطمی تالیف شده‌اند و بیش از 100 اثر علمی در فیزیک، نور، نجوم و ... به وی نسبت داده شده که نقش تاثیرگذاری را به دنبال داشته اند.
وی کتاب مناظر و المرایا را مهم‌ترین کتاب ابن هیثم دانست و بیان کرد: فیزیک نور مدیون مسلمانان است و این کتاب شهرتی بسیار یافته و نورشناسی قدیم اروپا بر اساس آن نوشته شده است. دکتر ولایتی در ادامه با تاکید بر این که مبدع بسیاری از علوم از جمله نور مسلمانان و ایرانیان هستند و از یونان باستان وارد نشده است تصریح کرد: نور در قرآن به معانی مختلف حقیقی و مجازی از جمله خدا، دین اسلام، پیامبر، قرآن، هدایت الهی، معرفت و... به کار رفته و به همین نسبت تعابیر دانشمندان مسلمان از نور در طیف‌های فلسفی، عرفانی و علمی تقسیم می شود.
دکتر ولایتی اواسط قرن سوم تا اواخر قرن پنجم را دوره طلایی تمدن اسلامی دانست و افزود: بین سالهای 354 تا 430، دوران طلایی تمدن اسلامی است و در این دوران دانشمندانی مانند ابوریحان، ابن هیثم، ابن سینا و ... حضور دارند که موجب افتخار دنیای اسلام هستند.
علاوه براین، استاندار کرمان، روز چهارشنبه 28 فروردین ماه98 در آیین افتتاحیه دومین همایش بین المللی ابن هیثم و نور در دانشگاه شهید باهنر گفت: انتظار ما از این همایش‌ها این است که دانشگاه‌ها به سمت نسل سوم و چهارم سوق دهند، اما متاسفانه دانشگاه‌های ما در نسل دوم باقیمانده‌اند.
استاندار کرمان بیان کرد که برگزاری همایش‌ها در رشته‌های علمی همراه با دانشمندی ایرانی یا مسلمان نشان از توجه زیاد به ظرفیت علمی جامعه ایرانی و اسلامی در گذشته است و اکنون نیز می‌توانیم چنین دانشمندانی در ایران و جهان اسلام داشته باشیم.
در آیین افتتاحیه دومین همایش بین المللی ابن هیثم و نور، دکتر محمدعلی طاهر رئیس دانشگاه شهید باهنر کرمان و دبیر همایش تصریح کرد: جایگاه والای علمی ابن هیثم ریشه در روش علمی و منش اخلاقی اش دارد. بدون رعایت دقایق و ظرایفی که در این دو حوزه وجود دارد و هر پژوهشگر و دانشمندی لازم است خود را آراسته به آنها کند، رسیدن به قُلّه‌های دانایی و آگاهی غیر ممکن است.
دکتر محمدعلی طاهر رئیس دانشگاه، روز چهارشنبه 28 فروردین ماه 98 در همایش بین المللی ابن هیثم و نور گفت: دانشگاه شهید باهنر کرمان مفتخر است همایش‌های متعددی را برگزار کرده که هر کدام در دنیای علم منشا آثار ارزشمندی بوده و اینک در آستانه برگزاری دومین همایش ابن هیثم و نور هستیم.
دبیر همایش عنوان کرد: ابن هیثم تنها یک دانشمند و محقّق کم نظیر نیست هر چند که وُسعتِ دانش او در حیطه‌های مختلف اعجاب آور است، اما مهم‌تر از آن، عمق و ژرفای کار اوست که جلب توجّه می‌کند و از وی شخصیتی چند بُعدی ارائه می‌دهد. در نوشته‌های ابن هیثم کیفیّت یا طنین خاصی وجود دارد که خود نمایانگر حصر توجّه او به مطالب اصلی است. سبک بیانش روشن و بی‌شُبهه است و به نظر می‌رسد همانند جزیی از یک کل بزرگتر با واقعیاتی که وی آنها را تشریح می‌کند، به نحوی پیوند خورده است.
رئیس دانشگاه شهید باهنر کرمان افزود: ابن هیثم از دیدگاه‌های مختلف قابل بررسی و تحقیق و تفحص است نخست شخصیت و جایگاه و مقام علمی ابن هیثم، دوم: روش علمی وی و سوم: نظریات اخلاقی و انسان شناسی او. رئیس دانشگاه اظهار کرد: به هر حال نظام اخلاقی مورد نظر ابن هیثم نظام « اخلاق فضیلت محور» است. شناخت این نظام و پایبندی به آن نیز یکی دیگر از ضرورت‌های عصر ما و یکی از درس‌های مهمی است که می توانیم از ابن هیثم بگیریم.
پس از برگزاری مراسم افتتاحیه، و در نوبت صبح، دکتر حسن بلخاری قهی سخنرانی خود را با عنوان "تأملی در روش شناسی تحقیق و پژوهش در آرای ابن هیثم" ایراد نمودند.
دومین همایش ابن هیثم و نور، در عصر روز چهارشنبه با پنج سخنرانی با عناوین زیر ادامه یافت:
- دکتر غلامحسین رحیمی: "حرکت و ادراک آن در نظر ابن هیثم"
- دکتر سعداله نصیری قیداری: "جایگاه ابن هیثم در تاریخ تحول علم اپتیک"
- دکتر علی وطنی: "توسعه فناوری های مبتنی بر علم فیزیک نور و تجاری سازی آنها با الهام از تحقیقات ابن هیثم"
- دکتر علی فلاح رفیع: "فلسفه علم و مواضع پیشا علمی ابن هیثم"
- دکتر حامد آرضائی: "تصویر ابن هیثم در آثار معاصر تاریخ فلسفه اسلامی"
پس از برگزاری سخنرانی های نوبت عصر، شرکت کنندگان از باغ شاهزاده ماهان در نزدیکی شهر کرمان که به عنوان یکی از آثار ملی ایران و در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است دیدن نمودند.
دومین همایش بین المللی ابن هیثم و نور در صبح روز پنجشنبه 29 فروردین ماه با برگزاری دو سخنرانی دیگر به کار خود ادامه داد:
- دکتر محمود تقی زاده داوری: "درباره روش شناسی ابن هیثم"
- آقای مصطفی یاوری: "روش ابن هیثم در ساخت مدل عرض دایره البروجی سیارات"
لازم به ذکر است که در طول برگزاری همایش در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه، غرفه ای شامل آزمایش های جالب در زمینه فیزیک نور در مجاورت تالار وحدت دانشگاه شهید باهنر کرمان (محل برگزاری همایش) دایر بود. در این غرفه آزمایش های ساده اما بسیار جالب در زمینه نور در معرض بازدید شرکت کنندگان قرار گرفت، که از جمله آن ها می توان به موارد
- وارون سازی تصویر در اثر شکست نور
- پنهان سازی اشیاء
- میکروسکوپ ساده توسط لنز گوشی موبایل
- میکروسکوپ لیزری
- دستگاه اورهد ساده با استفاده از عدسی فرنل
- هزارتوی آینه ای
- پروژکتور ساده
- بازتاب داخلی کلی چندگانه نور در آب
- هدایت نور توسط آب
- تاثیر فرکانس های صوتی مختلف بر الگوی عرضی باریکه لیزری و بررسی اپتیک تطبیقی
- بزرگ نمایی با استفاده از عدسی فرنل
- تشکیل تصویر در دو آینه موازی
اشاره کرد.
مراسم اختتامیه دومین همایش بین المللی ابن هیثم و نور در ظهر روز پنجشنبه 29 فروردین ماه با گزارش دبیر اجرایی همایش دکتر مجید تراز رئیس سابق دانشکده فیزیک دانشگاه شهید باهنر کرمان برگزار گردید.
در نهایت، این همایش با برگزاری مراسم تشکر و قدردانی از عوامل اجرایی همایش (اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشکده فیزیک عضو کمیته اجرایی) پایان یافت.
کتابچه خلاصه مقالات ارائه شده در همایش
گزارش صدا و سیمای کرمان از همایش